نئجه کی بیز هاواجاتیمیزی وهابئله آشیق ناغیل لاریمیزی ائلییه بیلمریک محبت ،قهرمانلیق ،گولمئجه ،...بولوملرینه بولئک گوستریش اوچون آشیق غریب داستانی اسکی تاریخی واردی وتورک ادبیاتینین ان قدیم داستانلاریندان دیر آنجاق اوردا محبت داستانی اولاراق قهرمانلیق ومعنوییاتا باغلی لیق واردی قهرمانلیقی ، دئلی حیدارینین توی گونی گوستردییی ایگیت لیک قهرمانلیقا آیید دیر وکوراوغلی داستانلاریندا هم قهرمانلیق وهم محبت وتراژدی ،گولمئجه وارییانتلاری واردیر بیز بونا نئجه قهرمانلیق دستانی دییک!! حال بو کی بو داستان محبت داستانی ویا قهرمانلیق تانینیر نَیی سه دوز یا یالنیش آشیق یارادیجیلیقین بیر نئچه بولگه لر ومکتب آدینیا بولونوب وتانینیر گوستریش اوچون:شیروان مکتبی ،توووس ،بورچالی ،قاراداغ ، اهر مرکزییتی نن،اورمو مکتبی اورمو مرکزییتی نن. وبونو علاوه ائتمئک اولارکی ساز تک جه بو اولکه لرله قورتارمیر بو آرالاردا زنگان ،اردبیل، تبریز،گونئی ماحالی دا خیردا قوللارا وبوداقلارا بولونور ویا قوزئی آزربایجانین گونئی بولگه سی ،گنجه باسار وداغلیق قاراباغ... ماحاللارین دا سازا سوزه باها وئرنلر وبویوک اوستادلار واردیر.
هرمکتبین وبولگنین آدین واینجه لییینی داشییان بیرنئچه نفر خالق طرفیندن یادداشلارا کوچوب واوز ایزینی ومهرونی ووروب لار . بواو دئمک دییر کی باشقالاری یاخچی چالیب اوخوموللار آنجاق هر بیر هونرین واینجه صنعتین آغ ساققاللاری وقایغی کئش لری وار واونلارین آدینی یاشادماق وگئله جک سوی لاریمیزا چاتدیر ماق بیزیم بورجوموز وایشیمیزدیر اولسون کی یئنی یئتملریمیز یابانجی موسیقی لردن ال گوتوروب واوزوموزه قایید سینلار نییه کی بیزیم موسیقیمیز اینسانی واخلاقی جهت لردن زنگین ودولودور واینسانلاری پیس ایشلردن اوزاق ساخلاییب ومعنوییاتا ساری یؤنه لدیر بونو دویوب ودوشونمئک لازیم دیر.
گوستریش اوچون
شیروان مکتبینین دوامچیلاری واونو یاشادیب ساخلییانلار :آشیق پناه ،شاکیر ،شربت ،بئی لر...
توووس دا:ایمران، اکبر ،اسفندیار،آلی خان نیفتالی یئف ...
بورچالی دا:آشیق کاماندار، حسین ساراشلی ...
قاراداغدا:حسین جاوان، قشم ، آشیق عیسی دشن، عزیز شهنازی ،آشیق جبراییل دانش ...
اورمو مکتبینین داوامچی لار :آشیق دهقان ، آشیق درویش ...
یارادانا شکر اولسون چاغ داش ادبییاتیمیزی وساز وسوز وآشیق یارادیجیلی غینا اونم وئرن لر چوخدور وگئت گئده بو کوتلویه آرتیر ساز دونیادا تکجه موسیقی دیر کی اونو باشا دوشنلر، ایفا ائدنلر، تنقید ائدنلرتورک خالقینین یوزه سکسن نین احتیوا ائدیر هئچ بیر خالقین بیر بئله وورقونو یوخدور گوستریش اوچون سیز آزربایجانین هر هانسی بولگه سینده ویا اوجقار کندلرینده آختارسانیز وسوروش سانیز شبهه سیز ان آزی ییرمی اوتوز هاوا آدی بیر نئچه داستانلاری واوستاد آشیقلاری بیلیب یوخاری سویییه ده تانییئللارویا آزربایجانلی بیر ائو تاپیلماز کی او توفاقدا آشیق لئنت لری اولماسین اگر تاپسانیز بارماق سایی اولا ویا اولمایا . من اوز منت دارلیقیمی اوخوجو کوتله سیندن بیلدیریرم
ساز وآشیق یارادیجیلغی تورک خالقینین ان اسکی ومحتشم اینجه صنعت نمونه سی دیر و اوندان بیزیم خالق ماهنی لاریمیز(پئنجره دن داش گلیر) (قارا گیله)(آراز آراز)(تویوخ آپاران)... هئچ بونلارین نه یاشی ونه بسته کارلاری بللی دیر هابئله موغام موسیقی میز وبسته کار ماهنی لاریمیز تورنیب وبیزیم الیمیزه چاتیب بویله کی آشیق یارادیجیلیغی بیر کوتوک دن وزوخ دان دیرچلیب وبوداقلانیب وگول یارپاق وئریب سازی هاوالارینین گوزللیک لری بودور کی هر هاوا اوزونه مخصوص شعرینن چالینیب واوخونور گوستریش اوچون گارایلییا ، دیوانی اوخوماق اولماز ویا قوشما (اون بیر هیجالی ) قالیبینده کی شعره تجنیس اوخوماق اولماز.ونئجه کی تجنیسی باشقا شعرینن اوخوماق اولماز وماراقلی بودور کی مجلیس لرین باشلانقیجی بیر هاواینان وقورتولوشو بیر هاواینان چالینیر قهرمانلیق هاوالاری آیری واوزل دیر یعنی بویله کی دویوش میدانلاریندا یالنیز مصری ،جنگی کور اوغلی و... چالینار داها اوردا گویچه گولی و کرم گوزللمه سی چالینمیر
آنجاق منیم اوز دوشونجه م بودور کی بیزیم بیر سازیمیز وار بیرده آشیق یارادیجیلیغی ، دئمک ناغیللاریمیز ، دئییشمه لریمیز ، قوشمالاریمیز،و... هر یئرده وتورک یاشایان بولگه لرده ایستر دوغودا ویا ایستر باتی دا اولسون بیردیر وکیمسه بونلاری آییرا بیلمئز .ساز بیزیم سئوینجلریمیزده ،کووره لن چاغلاریمیزدا ،تویلاردا ،آغیر گونلریمیزده ،دویوش میدانلاریمیزدا،شاه ایسماییل ختایی الینده ، قهرامان لیق اوسطوره سی کوراوغلی بابامیزین الینده اولوب دور. دده قورقود چاغلاریندا سازا قوپوز وچالانلارا اوزان آدی وئریلمیشدیروچوخلی آغیر وقارا گونلرده چالینیردی (نیسکیللی هاوالار)
آشیق لاریمیزی باشقاویابانجی موسیقی لردن آییران بیر الئمنت اودور کی آشیق داستان سویله ینده تئاتر یعنی اوبرازلاری مکمل شکیلده یئرینه یئتیریر گوستریش اوچون ایکی کیشینین(نفرین) اوبرازی نی یئرینی وسسینی دییشمگینن گوزل سوییه ده گوستریر.همده ایفا چی کیمی وهم اوخویان وبیرده اوینایان اوبرازلارینی گوستریر یعنی آشیق لاریمیز چیخیش لاریندا اویناماق ،اوخوماق،چالقی چی، نمایش (تئاتر)...بو المئنت لری نمایش ائدیللر حال بوکی مثال اوچون موغام دا اوخویان اوینایان چالقی چی باشقا باشقا آدام لاردی.